اهداف. لیشمانیوز یکی از بیماری‌های شایع و مهم در جهان است و در اکثر نقاط جمهوری اسلامی ایران نیز انتشار دارد. لذا، یکی از معضلات اصلی بهداشتی کشورمان محسوب می‌شود. چنانچه در سال 1375، این بیماری در منطقه تایباد شایع گردید. لذا، این مطالعه به‌منظور تعیین ناقل و مخزن بیماری طراحی و اجرا گردید.

روش ها. مطالعه حاضر در شهرستان مرزی تایباد از استان خراسان به انجام رسید. در این مطالعه پشه خاکی‌های منطقه در طول سال 1379-1378 به وسیله تله چسبان صید شد و فون و فراوانی فصلی آن‌ها تعیین گردید. علاوه بر این جوندگان منطقه نیز برای تعیین مخزن بیماری صید شدند.

یافته ها. این مطالعه نشان داد که گونه غالب منطقه Phlebotomus sergenti می‌باشد، در ضمن بایستی اضافه نمود که شواهد اپیدمیولوژیک موجود، احتمالاً دلالت بر لیشمانیوز نوع شهری در منطقه باشد. به علاوه بررسی‌های اپیدمیولوژیک حکایت از آن دارد که شیوع بیماری از سال 1375 رو به افزایش بوده است.

نتیجه گیری. با توجه به یافته‌های این تحقیق، پراکندگی پشه خاکی‌های لیشمانیای روستایی در منطقه تایباد و عدم اثبات قطعی ناقلین این نوع لیشمانیا و نیز عدم آلودگی جوندگان صید شده، به‌نظر می‌رسد لیشمانیوز شایع از نوع شهری باشد. تأیید قطعی نیازمند بررسی‌های مولکولی می‌باشد.