|
خطابه‌درمانی نظامی (واکاوی کارکردهای روانی- انگیزشی خطابه در نبرد با تکیه بر نهج‌البلاغه)
|
| مجتبی مجرد* |
| گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه بجنورد، بجنورد، ایران ، mojarrad_mojtaba@yahoo.com |
|
|
چکیده: (1271 مشاهده) |
زمینه و هدف: گفتار اصلی‌ترین ابزار برانگیختگی بشر است. کارکردهای روانی، عاطفی و انگیزشی گفتار در موقعیت‌های گوناگون، می‌تواند زمینه‌ساز انواع کنش‌های رفتاری باشد. خطابه به عنوان یکی از زیرشاخه‌های اصلی گفتارِ زبانی، همواره نقش مهمی در فرایندهای رفتار اجتماعی ایفا کرده است. پژوهش حاضر می‌کوشد با تکیه بر نهج‌البلاغه، به بررسی کارکردهای روانی- انگیزشی خطابه در هنگام نبرد و پیش و پس از آن بپردازد.
روش‌ها: روش اصلی این پژوهش، تحلیل محتوا است. بدین شکل که نخست مهم‌ترین خطابه‌های نهج البلاغه پیرامون موقعیت‌های گوناگون نبرد و پیش و پس از آن مورد بررسی قرار می‌گیرد. سپس این داده‌ها از منظر زبانی، تصویری و روانی واکاوی می‌گردد تا کارکردهای انگیزشی آن‌ها مشخص شود. این پژوهش نمی‌خواهد دیدگاه‌های موجود در نهج‌البلاغه را بر اساس نظریات امروزی تفسیر کند، بلکه تلاش خواهد کرد تا از طریق تحلیل‌های روشمند، نظریۀ کلی «خطابه‌درمانی در نبرد» را از نهج‌البلاغه استخراج کند.
یافته‌ها: تحلیل‌ها نشان می‌دهد که خطابه‌های پیش از نبرد مبتنی بر دوقطبی‌های نکوهشی، التفاتی و تصویری است، اما خطابه‌هایی که در هنگام نبرد ایراد می‌شود مبتنی بر پایدارسازی، تاکید و تصویرهای استعاری است که به استواری و صلابت ارجاع دارد. کارکرد اصلی خطابه‌های پس از نبرد، پالایش روانی از طریق استعاره‌های بینش‌ساز، اطمینان‌بخش و محتاطانه است.
نتیجه‌گیری: در نهج‌البلاغه پیرامون انگیزش‌ها و ساختارهای روانی- انگیزشی سربازان در هنگام نبرد، پیش و پس از آن، دیدگاه‌های ویژه‌ای مطرح شده است که می‌تواند به عنوان یک نظریۀ ویژه در حوزۀ خطابه‌درمانی در نبرد مورد توجه قرار گیرد. |
|
| واژه‌های کلیدی: انگیزش روانی، نهج البلاغه، نبرد، خطابه. |
|
|
متن کامل [PDF 477 kb]
(412 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي اصیل |
موضوع مقاله:
طب نظامی
دریافت: 1399/10/23 | پذیرش: 1400/3/16 | انتشار: 1400/3/19
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
